Đại dịch Covid-19 đã tạo thêm nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp (DN) kinh doanh thương mại điện tử, song “sân chơi” này sẽ ngày càng “hẹp cửa” đối với những DN không tôn trọng khách hàng và luật chơi.
  
Cơ hội có doanh thu tiền tỷ

Gần đây, đại diện hiệp hội dịch vụ thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) đã đưa ra những số liệu ấn tượng của toàn ngành trong thời gian 2020.

Tiếp diễn đà tăng trưởng hơn 30% của các năm trước, chỉ trong 9 tháng đầu năm nay, số lượng truy cập mua sắm và chọn lựa trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) đã tăng hơn 150% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng nhóm 4 đơn vị dẫn đầu (Tiki, Shopee, Lazada và Sendo) có hơn 4 triệu lượt mua sắm hàng ngày.

Ông Nguyễn Ngọc Dũng - Phó Chủ tịch VECOM - chia sẻ, đại dịch Covid-19 đã trở thành tác nhân thúc đẩy sự bùng nổ của TMĐT. Tuy nhiên, các DN không hề "ngư ông hưởng lợi" vì 80 - 90% hàng hóa phải nhập về. Khi siết chặt quản lý điều hành biên giới, nguồn cung hàng hóa hay đường vận chuyển cũng bị "đứt gãy". "Khó khăn kinh tế khiến quý khách hàng thắt chặt Chi phí hơn.

Thay vì túi xách hàng hiệu cao cấp trị giá hàng trăm USD, người ta sẽ mua những dòng sản phẩm cần thiết như nước rửa tay, gạo, mỳ gói,... nên giá trị đơn hàng giảm xuống.

Nhưng bù lại, đã có thêm hàng triệu người từ thói quen mua sắm kiểu truyền thống chuyển sang mua online. Ví dụ, phụ huynh dạy con học online rồi dần dần mua hàng qua mạng..., từ đó đã đẩy nhanh gia tốc thay đổi thói quen của người dân đối với TMĐT", ông Dũng phân tích. 

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tuấn - Phó Giám đốc trung tâm Xúc tiến thương mại & Đầu tư TP.HCM - cũng đánh giá: "Tại nơi Đông Nam Á, vận tốc phát triển TMĐT trong năm 2020 của nước ta ở mức khá nhanh, vượt trội so với các quốc gia khác. VN đang trở thành thị trường tiềm năng, được không ít nhà đầu tư, nhà bán lẻ hướng đến".

Các sàn TMĐT lớn đang bước vào mùa cao điểm cuối năm

 Thời điểm này, các sàn TMĐT lớn đang bước vào mùa cao điểm cuối năm. Bằng chứng là nhiều chương trình ưu đãi mua sắm đang được các sàn TMĐT xúc tiến rầm rộ. Đại diện sàn Lazada tiết lộ, đơn vị này đã đưa ra tổng giá trị voucher ưu đãi giảm giá dành cho người dùng lên đến 22 tỷ đồng với hơn 1 triệu lượt voucher được tung ra hằng ngày.

Giống như, Shopee cũng áp dụng nhiều chương trình sale lôi cuốn như mã miễn phí vận chuyển, chương trình đồng giá 1.000 đồng/sản phẩm, 11 triệu voucher giảm giá tới 50%,...

Từ chế độ kích cầu đó, các sàn TMĐT những thời nay đã nhanh chóng đạt mức doanh thu tiền tỷ. Như sàn Lazada đã chiếm hữu 38,4 tỷ USD vào ngày 11/11/2019. Cùng thời điểm, chỉ thông qua số lượng đơn hàng và khách hàng trên Tiki tăng cao gấp 4 lần so với ngày thường cũng có thể đoán được, doanh số tiền tỷ là không khó đối với sàn TMĐT này.

Khủng hoảng rủi ro pháp lý đối với bên bán và bên vận chuyển

Trao đổi với PV tạp chí Đời sống & pháp luật , Phó Chánh văn phòng tổng cục Quản lý thị phần Nguyễn Kỳ Minh nhận định: "Bên cạnh sự phát triển tích cực, TMĐT cũng sẽ có không ít vụ việc khiến cơ quan chức năng luôn phải bức tốc kiểm tra, đo lường và tính toán và xử lý.

Nổi cộm nhất là tình trạng chào bán hàng giả, hàng cấm, hàng nhập lậu trên các trang web, mạng xã hội. Tình trạng này có xu hướng gia tăng, tiềm ẩn nhiều phức tạp". Theo ông Kỳ, những đối tượng lợi dụng TMĐT để buôn bán hàng giả, hàng lậu, hàng có dấu hiệu vi phạm luật pháp luật thông thường sẽ có chuyên môn và am hiểu nhất định về công nghệ thông tin hoặc có đội ngũ kỹ thuật chuyên trách việc này. Những đối tượng này cũng tận dụng công nghệ để lẩn tránh cơ quan chức năng, xóa bỏ dấu vết giao dịch, ẩn danh trên mạng Internet, gây khó khăn cho việc xác minh thông tin. 

"Việc kiểm tra, xử lý của cơ quan chức năng đòi hỏi phải có dấu hiệu, chứng cứ phạm luật chi tiết. Trong khi các giao dịch, giao dịch trên mạng đều có rủi ro bị hủy, xóa dấu vết rất nhanh, không có địa điểm kinh doanh rõ rệt, không thể kiểm tra được ngay. Ngay cả website TMĐT, các trang đích dùng để bán hàng cũng có thể bị đóng trong tích tắc", ông Nguyễn Kỳ Minh chia sẻ khó khăn khi xử lý nạn hàng giả, hàng lậu trong TMĐT.

Ông Minh còn cảnh báo tình trạng lợi dụng TMĐT để vận chuyển "hàng cấm". Theo đánh giá của tổng cục Quản lý thị phần, chỉ 2 năm vừa mới rồi, không ít hàng hóa được mua bán, giao nhận là hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ xuất xứ.

Ngoài trách nhiệm của chủ sàn giao dịch TMĐT hay chủ cửa hàng, đơn vị này còn đề cập đến nhiệm vụ của đơn vị vận chuyển. "Đối với rất nhiều gói hàng chỉ ghi thông tin qua loa là dụng cụ kỹ thuật nhưng khi kiểm tra lại là hàng cấm như hơi cay, súng ống,... chúng tôi yêu cầu đơn vị giao nhận phải trả lời cho khách hàng về danh tính người gửi, thông tin hàng hóa,... nếu không muốn đối diện với nhiều rủi ro khủng hoảng pháp lý.

Theo đó, đơn vị giao nhận phải kiểm tra hoá đơn chứng từ và đối chiếu kiểm tra trước khi chấp nhận giao nhận kiện hàng. Bởi trong thực tiễn, có nhiều doanh nghiệp giao nhận bỏ qua quá trình này để tăng thu nhập", ông Minh cho biết.

Ông Nguyễn Kỳ Minh cảnh cáo tình trạng lợi dụng TMĐT để vận chuyển hàng cấm.

 Đồng thời ông Minh cũng khuyến cáo, trong trường hợp không thể hỗ trợ cơ quan chức năng tìm kiếm người gửi gói hàng bị kiểm tra, DN vận chuyển sẽ đối diện rủi ro bị xử lý về hành vi cố ý vận chuyển hàng nhập lậu nếu xe vận chuyển đang lưu thông trên đường.

Còn khi hàng đã nhập vào kho và bị phát hiện là hàng lậu hàng giả thì DN vận chuyển sẽ bị khép vào tội Cố ý tàng trữ hàng giả, hàng nhập lậu. Tình tiết sẽ tăng nặng hơn đối với hành vi cố ý giao nhận hàng hóa nhập lậu, vì đây chính là giai đoạn cuối của quá trình giao nhận.

Đại diện tổng cục Quản lý thị trường khẳng định sẽ tiếp tục chỉ đạo cục quản lý điều hành thị trường các tỉnh, thành phố tăng tốc công tác kiểm tra, xử lý sai phạm trên môi trường mạng như bán hàng online, các tài khoản livetream bán hàng... nhằm đảm bảo quyền lợi chính đại quang minh của DN và khách hàng.

Sắp sửa Nghị định để nâng cao đo lường

Lúc Này, cục TMĐT và Kinh tế số (bộ Công Thương) đang chủ trì xây dựng dự thảo sửa đổi Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về TMĐT. trong những số đó, sẽ đặc biệt chú trọng các nội dung liên quan đến điều kiện tùy chỉnh cấu hình các website và ứng dụng TMĐT để kinh doanh các mặt hàng kinh doanh có điều kiện, giảm bớt kinh doanh; yêu cầu minh bạch hóa thông tin sản phẩm, ghi nhãn hàng hóa hiện hành (kể cả nhãn phụ, nhãn gốc) và các thông tin về người bán. Cùng với đó, quy định mới sẽ tăng tốc trách nhiệm của chủ sở hữu các " sàn TMĐT trong Quản lý hoạt động.

Theo Thành Nhân

 ________________

>>> Nguồn:  Sắp tới "siết" bán hàng online và người vận chuyển